Cash verdwijnt, digitale betaalapps komen in de plaats. Maar zijn die alternatieven wel eerlijk en duurzaam? Over die vraag boog de opleiding Netwerkeconomie zich samen met een aantal partners. Het doel? Een faire, ecovriendelijke betaalapp testen die minder aan de marges van de kleine, lokale handelaars knabbelt en de winsten op de transacties in de lokale economie houdt.
Is digitaal betalen wel eerlijk?
Sinds de zomer van 2022 zijn handelaars wettelijk verplicht om minstens één cashloze, digitale betaaloptie te bieden. Voor lokale, kleine handelaars vreten Bancontact, Mastercard of Payconiq echter aan de marges. De winsten op deze transacties vloeien ook weg uit de lokale economie naar de aandeelhouders van de banken en techbedrijven.
Muntuit, een vzw die gemeenschapsmunten promoot en helpt ontwikkelen, wil zich niet zomaar neerleggen bij dit systeem waar vooral de wereld van Big Finance en Big Tech beter van wordt. Daarom gingen ze op zoek naar partners om een project rond eerlijk digitaal betalen op te zetten. Een van die partners werd de opleiding Netwerkeconomie van Howest. Samen met Happonomy, Avansa Oost-Brabant en De Transformisten en met steun van de Vlaamse overheid (departement Cultuur, Jeugd en Media) ontwikkelden ze het project ‘TransACTIE’.
Cocreatief proces
“Vanuit Netwerkeconomie hebben we vier brainstormsessies in de opstartfase gefaciliteerd. Daarbij hebben we samen met Happonomy geëngageerde burgers meegenomen in een cocreatief proces dat vooral een ander narratief moest helpen ontwikkelen rond digitaal betaalverkeer”, kadert Filip Daniëls, lector en onderzoeker binnen de opleiding Netwerkeconomie, het aandeel van Howest. “Samen hebben we nagedacht over een eerlijkere en veilige betaalapp met lagere transactiekosten waarbij de winsten lokaal hergeïnvesteerd worden, in dit geval een sociaal of ecologisch project rond Leuven.”
Ondernemen met oog voor de maatschappij
Dat net de opleiding Netwerkeconomie van Howest bij dit proefproject werd betrokken, is niet toevallig, want de digitalisering en de impact van technologie op de (sociaal rechtvaardige) samenleving komen aan bod in de keuzetrajecten Digital Entrepreneur en Social Entrepreneur. Filip Daniëls: “Dit project sluit dus nauw aan bij de kern van onze opleiding. Zo is de werking van het geldsysteem bijvoorbeeld een belangrijk thema voor ons.”
Onlangs werd de alternatieve betaalapp TransACTIE voor het eerst uitgerold bij copyshop Duplico in Leuven. De komende maanden komen daar nog een tiental handelaars bij. Voor Howest is de volgende stap de bevindingen te capteren en eind december te beginnen reflecteren over wat het proefproject heeft opgeleverd.