De slaapdriehoek

De slaapdriehoek: hoe werken aan een betere slaap?

Met de overvloed aan slaaptips is het soms moeilijk te weten wat wel en wat niet te doen om goed te slapen. De slaapdriehoek is ontstaan vanuit de behoefte aan een helder overzicht om aan slaap te werken. Het is een handig instrument om in te zetten om aan een betere slaap te werken.

Het is gebaseerd op de vicieuze cirkel van slecht slapen, zoals beschreven door Morin en Espie (2003). Zij hebben aangegeven hoe je door uitlokkende factoren (zoals bijvoorbeeld een te hoge werkdruk, stress over een promotie of emotionele gebeurtenis) al snel in een vicieuze cirkel van slecht slapen kan terechtkomen. Dit komt omdat je nefast slaapgedrag vertoont (bijvoorbeeld later doorwerken, gebrek aan ontspanning of het grijpen naar koffie en snelle suikers), je zorgen begint te maken over slaap en je onder druk en spanning komt te staan.

Het positieve aan dit verhaal is dat er ook een opwaartse of positieve spiraal van goed slapen kan ontstaan door aandacht te besteden aan goede slaapgewoonten, het belang van positief denken en ontspanning: drie essentiële pijlers in het werken aan een betere slaap.

1. GEDRAG. De eerste pijler richt zich op gedrag dat bevorderlijk is voor een goede slaap. Wat je overdag doet heeft impact op jouw nacht.

2. GEDACHTEN/GEVOELENS. De tweede pijler richt zich op de impact van gedachten en gevoelens. Dit heeft te maken met hoe je denkt over je eigen slaap, omgaat met zorgen, stress en piekergedachten.

3. ONTSPANNING. De derde pijler richt zich tot het belang van rust en ontspanning. Dit gaat over hoeveel en op welke manier je ontspanning neemt overdag.

   Bron: Morin, C.M., Espie, C.A., 2003. Insomnia a clinical guide to assessment and treatment. Kluwer Academic Plenum Publishers.

Het is belangrijk op te merken dat een perfecte slaap niet bestaat. Er is geen magische formule die voor iedereen werkt of slaapproblemen op 1-2-3 kan wegtoveren. Slaapproblemen kunnen complex zijn en verschillende oorzaken hebben, wat soms verdere individuele therapie of begeleiding door een slaapcoach. Het vereist maatwerk en het uitproberen van verschillende strategieën om te ontdekken wat werkt en een positief effect heeft.